De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft gewaarschuwd dat ernstige tekorten aan baanbrekende medicijnen voor gewichtsverlies – waaronder medicijnen als Mounjaro en Ozempic – de inspanningen om de snel groeiende mondiale obesitascrisis te bestrijden aanzienlijk zullen belemmeren. Ondanks bewezen effectiviteit zijn deze medicijnen momenteel toegankelijk voor slechts ongeveer 10% van de 1 miljard mensen die er baat bij zouden kunnen hebben.
De omvang van het probleem
Obesitas is niet alleen een gezondheidsprobleem; het is een dreigende economische last. De WHO voorspelt dat het aantal zwaarlijvige mensen in 2030 zal verdubbelen tot 2 miljard, waarbij de daarmee samenhangende mondiale kosten naar schatting 3 biljoen dollar zullen bedragen. Het beperkte aanbod van GLP-1-therapieën (glucagon-achtige peptide-1) betekent dat slechts ongeveer 100 miljoen mensen realistisch gezien een behandeling kunnen krijgen. Dit tekort is vooral zorgwekkend omdat deze medicijnen een fundamentele verschuiving vertegenwoordigen in de manier waarop obesitas wordt benaderd: van een levensstijlprobleem naar een chronische, behandelbare ziekte.
Productie, prijs en toegang
De verklaring van de WHO, gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association, roept farmaceutische bedrijven op om de productie “drastisch te verhogen en de prijzen te verlagen** om eerlijke toegang te garanderen. Het gaat niet alleen om de productiecapaciteit, maar ook om ervoor te zorgen dat armere landen niet achterblijven.
Momenteel zijn de medicijnen te duur en te schaars. Hoewel GLP-1-therapieën het risico op hartziekten, beroertes, diabetes en andere aan obesitas gerelateerde aandoeningen kunnen verminderen, zal hun impact beperkt zijn als ze ontoegankelijk blijven.
Voorbij medicatie: een holistische benadering
De WHO benadrukt dat medicatie alleen geen oplossing is. Deze medicijnen moeten worden geïntegreerd in een bredere strategie die gezondere voeding, regelmatige lichaamsbeweging en leefstijladvies omvat. Deskundigen waarschuwen dat de meeste patiënten weer aankomen zodra ze stoppen met het gebruik, waardoor aanhoudende gedragsveranderingen van cruciaal belang zijn.
Het grotere geheel
De wereldwijde obesitas-epidemie vertraagt niet. Deze medicijnen bieden een nieuw instrument in de strijd, maar systemische barrières – productiebeperkingen, kosten en paraatheid in de gezondheidszorg – moeten worden aangepakt om ervoor te zorgen dat deze behandelingen degenen bereiken die ze het meest nodig hebben. De boodschap van de WHO is duidelijk: Het uitbreiden van de toegang tot deze medicijnen is essentieel, maar moet deel uitmaken van een alomvattende en duurzame aanpak om obesitas wereldwijd aan te pakken.
