Nowo odkryty gad morski, Lijiangosaurus yongshengensis, pisze na nowo historię ewolucji długich szyj u gadów wodnych. Skamieniałości odkryte w Chinach pokazują, że stworzenie to, które żyło około 247–241 milionów lat temu, miało wyjątkowo długą szyję zawierającą niezwykłe 42 kręgi – dwa razy więcej niż podobne gatunki z tego samego okresu. Odkrycie pozwala cofnąć się w czasie do początków ekstremalnego wydłużania szyi u gadów morskich, wykazując, że poprzedzało ono ewolucję plezjozaurów, ikonicznych stworzeń o długich szyjach ery mezozoicznej.
Pionier okresu triasu
Lijiangosaurus należał do notozaurów, grupy wczesnych zauropterygów morskich – gadów przystosowanych do życia w morzu. Zwierzęta te, mogące dorastać do 7 metrów długości, pływały z kończynami przypominającymi wiosła oraz polowały na ryby i kalmary za pomocą sieci cienkich zębów. Jednak Lijiangosaurus wyróżnia się wyjątkową budową szyi. Chociaż plezjozaury słynęły z wydłużonych szyi, odkrycie to dowodzi, że ekstremalne wydłużenie szyi nie było wyłącznie ich udziałem i w rzeczywistości pojawiło się znacznie wcześniej w ewolucji zauropterygiów.
Redefinicja ewolucyjnych ram czasowych
Przez wiele lat naukowcy uważali, że długie szyje są cechą charakterystyczną plezjozaurów i ich bezpośrednich przodków, pistozaurów. Odkrycie Lijiangozaura podważa ten pogląd. 42 kręgi szyjne zwierzęcia sugerują, że skrajne wydłużenie szyi wyewoluowało niezależnie u wczesnych zauropterygów, przed pojawieniem się plezjozaurów. Sugeruje to, że cecha ta nie była pojedynczym wydarzeniem ewolucyjnym, ale powtarzającą się adaptacją u gadów morskich.
Unikalne adaptacje
Oprócz wydłużonej szyi Lijiangozaur wykazywał także unikalny typ dodatkowego stawu międzykręgowego. Struktura ta, niespotykana u żadnego innego gada, prawdopodobnie zmniejszała falowanie ciała podczas pływania, zapewniając większą stabilność i zwrotność w wodzie. Odkrycie podkreśla wysoką plastyczność kręgosłupa wczesnych zauropterygów, wykazując ich zdolność do szybkiej adaptacji do środowiska morskiego.
Nowe znalezisko skamieniałości odkrywa historię starożytną
Skamieniałe szczątki Lijiangozaura odnaleziono na nieznanym wcześniej stanowisku z wczesnego środkowego triasu w chińskiej prowincji Yunnan, w pobliżu wschodniego płaskowyżu tybetańskiego i północnej Birmy. To nowe miejsce różni się od wcześniej udokumentowanych, bogatych w skamieniałości regionów południowo-zachodnich Chin, co sugeruje, że obszar ten kryje w sobie niewykorzystany potencjał dalszych odkryć.
Wyniki opublikowane w czasopiśmie Communications Biology dostarczają ważnych informacji na temat wczesnej ewolucji gadów morskich. Lijiangosaurus yongshengensis pokazuje, że ekstremalne wydłużenie szyi nie było późnym zjawiskiem u plezjozaurów, ale wcześniejszą adaptacją, która pojawiła się w okresie triasu, kształtując ewolucyjną trajektorię zauropterygów na przestrzeni milionów lat. Odkrycie to podkreśla złożoność ewolucji gadów morskich i podkreśla znaczenie ciągłych badań paleontologicznych w celu odkrycia tajemnic starożytnego życia.
