Astronomowie w końcu wyjaśnili pochodzenie Mgławicy Diamentowy Pierścień, uderzającej struktury w konstelacji Łabędzia, która wygląda jak świecący pierścień ozdobiony jasną gromadą gwiazd. Jednak błyszczący „diament” to tylko wizualny zbieg okoliczności: osobna gromada gwiazd znajdująca się w tej samej linii wzroku, ale znacznie bliżej Ziemi. Sam pierścień jest pozostałością po pęknięciu kosmicznej bańki utworzonej przez masywną młodą gwiazdę.
Anatomia eksplozji bańki
Od wielu lat niezwykły kształt Pierścionka z Diamentem intryguje naukowców. Nowe obserwacje i modelowanie komputerowe 3D prowadzone pod kierunkiem Simona Dannauera z Uniwersytetu w Kolonii pokazują, że struktura ta jest spłaszczonym odłamkiem gwiezdnej bańki. Bąbelki te zwykle powstają, gdy intensywne promieniowanie i wiatr gwiazdowy z masywnej gwiazdy napierają na otaczający gaz i pył.
W przeciwieństwie do większości kulistych bąbelków, Diamentowy Pierścień ma unikalne cechy: cienki, nachylony pierścień gazu, który rozszerza się znacznie wolniej niż typowe struktury. Klucz leży w środowisku, w którym powstała gwiazda. Zamiast rozszerzyć się w grubą kulistą chmurę, urosła wewnątrz cienkiej, warstwowej warstwy gazu o grubości zaledwie sześciu lat świetlnych.
Dlaczego to ma znaczenie: chmury Stratus
Fizyka tej niezwykłej formacji jest krytyczna. Kiedy bąbel opuścił warstwę, gaz wypchnięty prostopadle do płaszczyzny szybko rozproszył się w obszarze o mniejszej gęstości. Widoczny pozostał jedynie szeroki, wolno poruszający się brzeg w gęstszej płaszczyźnie warstwy. Ta „eksplozja” pozostawiła po sobie charakterystyczny płaski kształt, który widzimy dzisiaj.
Odkrycie podważa standardowe modele powstawania gwiazd, które często zakładają kuliste obłoki gazu. Nowe dane pokazują, że środowiska warstwowe są znacznie częstsze niż wcześniej sądzono, co zasadniczo zmienia nasze rozumienie procesu powstawania gwiazd w Drodze Mlecznej.
Gwiazdorskie dziecko
Poprzednie szacunki wieku, oparte na założeniu rozszerzalności sferycznej, wskazywały, że wiek pierścienia wynosi miliony lat. Nowe badanie koryguje ten błąd, ujawniając, że Diamentowy Pierścień ma zaledwie 400 000 do 500 000 lat – jest kosmicznym noworodkiem. Bąbel prawdopodobnie rozszerzał się w pełni tylko przez pierwsze 100 000 lat, po czym rozproszył się, pozostawiając cienką obwódkę w kształcie dysku.
„Takie procesy mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia powstawania gwiazd w naszej Drodze Mlecznej” – wyjaśnia współautor Robert Simon.
Mgławica Diamentowy Pierścień nie jest błyszczącym klejnotem, ale gwałtownym i dynamicznym procesem: końcowym etapem zapadania się gwiezdnej bańki. Odkrycie podkreśla znaczenie szczegółowych obserwacji i zaawansowanych symulacji w odkrywaniu tajemnic powstawania gwiazd.
