Kosmiczny Teleskop Hubble’a skierował swój wzrok na NGC 3370, fascynującą galaktykę spiralną znajdującą się w gwiazdozbiorze Lwa. To zdjęcie, opublikowane jako Zdjęcie Dnia listopada 2025 r., oferuje szczegółowe spojrzenie na galaktykę, która od wielu lat jest przedmiotem szczególnego zainteresowania astronomów. Włączenie NGC 3370 do małego kręgu galaktyk obserwowanych wcześniej przez Hubble’a podkreśla jej wartość w pomaganiu naukowcom w rozszyfrowaniu złożonej dynamiki ewolucji galaktyk.
Zrozumienie grup galaktyk i interakcji
NGC 3370 nie jest odizolowaną wyspą w kosmosie; należy do małej grupy galaktyk. Kontekst ten jest kluczowy dla zrozumienia jego znaczenia. Badanie galaktyk w takich zgrupowaniach pozwala astronomom bezpośrednio obserwować, jak galaktyki oddziałują na siebie, wpływają na swoje wzajemne powstawanie i ewoluują na ogromnych odcinkach czasu kosmicznego. Te interakcje mają kluczowe znaczenie dla rozwoju galaktyk — pomyśl o nich jako o dynamice sąsiedztwa galaktycznego.
Co to jest galaktyka spiralna?
Galaktyki spiralne to prawdopodobnie najbardziej charakterystyczne i rozpoznawalne struktury we Wszechświecie. Charakteryzują się wdzięcznymi, zakręconymi ramionami wystającymi z tętniącego życiem centralnego rdzenia. Wewnątrz tych ramion prawdopodobnie znajdziesz żywą mieszankę młodych, nowo powstałych gwiazd, starszych, ustalonych gwiazd oraz wirujących obłoków gazu i kosmicznego pyłu – surowców do narodzin nowych gwiazd.
Nasza własna Droga Mleczna jest doskonałym przykładem tego typu. Badanie innych galaktyk spiralnych, takich jak NGC 3370, dostarcza cennych informacji na temat bardziej ogólnych procesów powstawania i ewolucji galaktyk. Badając te odległe galaktyki, zasadniczo badamy historię galaktyk takich jak nasza.
Lokalizacja i odległość: widok na 90 milionów lat świetlnych
NGC 3370 leży w gwiazdozbiorze Lwa, zdumiewającej odległości 90 milionów lat świetlnych od Ziemi. Ta ogromna odległość oznacza, że światło, które dzisiaj widzimy, opuściło galaktykę miliony lat temu, dając nam wgląd w jej odległą przeszłość.
Świece standardowe: Wymiary Wszechświata
Tym, co sprawia, że NGC 3370 jest szczególnie interesująca dla astronomów, są dwa specyficzne typy zjawisk niebieskich, które w niej zachodzą: pulsujące gwiazdy cefeidy i supernowe typu Ia. Obie służą jako to, co astronomowie nazywają „świecami standardowymi”.
Pulsujące cefeidy: pulsujące wskazówki
Cefeidy to gwiazdy, które jaśnieją i przygasają w przewidywalnym rytmie. Kluczową kwestią jest im dłuższy cykl pulsacji, tym jaśniejsza gwiazda. Pozwala to astronomom określić własną jasność i porównując ją z jasnością pozorną widzianą z Ziemi, mogą obliczyć odległość.
Supernowe typu Ia: kolejne eksplozje
Supernowe typu Ia są jeszcze bardziej przydatne. Występują, gdy biały karzeł – pozostałość po gwieździe takiej jak Słońce – ulega katastrofalnej eksplozji termojądrowej. * Cechą charakterystyczną supernowych typu Ia jest ich prawie jednolita jasność szczytowa *. Dzięki temu astronomowie mogą używać ich do pomiaru odległości na jeszcze większych przestrzeniach kosmicznych.
Pomiar odległości kosmicznych i rozszerzającego się Wszechświata
Zarówno pulsujące cefeidy, jak i supernowe typu Ia są niezbędne do budowy tak zwanej kosmicznej drabiny odległości. Łącząc odległości do tych obiektów, astronomowie mogą zmierzyć szybkość rozszerzania się Wszechświata. Precyzja tego pomiaru zrewolucjonizowała nasze rozumienie wieku, rozmiaru i losów Wszechświata.
Obecność w NGC 3370 zarówno pulsujących cefeid, jak i supernowych typu Ia sprawia, że jest ona cennym dodatkiem do zestawów narzędzi astronomów do mapowania kosmosu i lepszego zrozumienia wielkiej skali i ruchu Wszechświata.
