Nieuwe hogeresolutiebeelden van de Mars Express-orbiter van de European Space Agency (ESA) onthullen opvallend bewijs van een voorbije ijstijd op de Rode Planeet. Diepe bergkammen, dalen en wervelachtige texturen in een gebied genaamd Coloe Fossae lijken sterk op gletsjerformaties op aarde, wat erop wijst dat gletsjers ooit ver voorbij de polen van Mars stroomden, waardoor valleien en kraters opnieuw vorm kregen.
Bewijs van een bevroren landschap
De kenmerken die zijn waargenomen in Coloe Fossae – gelegen op ongeveer 39 graden ten noorden van de evenaar van Mars – duiden erop dat ijs vermengd met gesteente en stof door valleien kroop en zich ophoopte in inslagkraters. Dit suggereert dat het hele mondiale klimaat van Mars aanzienlijke verschuivingen heeft ondergaan, mogelijk pas een half miljoen jaar geleden, toen de meest recente ijstijd van de planeet eindigde. Het ruige terrein van het gebied, gevormd door krachtige tektonische activiteit die de korst van Mars heeft uitgerekt en gebarsten, levert verder bewijs van een dynamisch en evoluerend landschap.
Hoe ijstijden werken op Mars
IJstijden zijn natuurlijke klimaatcycli die worden aangedreven door subtiele verschuivingen in de baan en kanteling van een planeet. Deze veranderingen veranderen de manier waarop zonlicht over het oppervlak valt, waardoor de temperatuur in de loop van de tijd schommelt. Op Mars lieten deze eeuwenoude ritmes bevroren littekens achter die nu zichtbaar zijn in gebieden als Coloe Fossae. Wanneer de planeet steiler op zijn as leunt, veranderen de zonlichtpatronen, waardoor het poolijs naar de middelste breedtegraden migreert. Naarmate de kanteling afneemt, trekt het ijs zich terug, waardoor het terrein in ritmische cycli wordt uitgesneden en opnieuw wordt gevuld.
Tektonische invloed op gletsjerformatie
Het landschap van Coloe Fossae werd ook sterk beïnvloed door tektonische krachten. Het uitrekken en barsten van de korst van Mars zorgde ervoor dat stukken grond instortten en lange, evenwijdige troggen vormden. Sporen van puin zijn te zien in de wervelende afzettingen op de bodem van diepe valleien en inslagkraters, wat erop wijst dat de regio naast gletsjerprocessen aanzienlijke geologische activiteit onderging.
Een planeet in voortdurende verandering
Hoewel Mars momenteel droog is, wordt zijn geschiedenis gekenmerkt door afwisselende perioden van warme en koude, vorst en dooi, veroorzaakt door veranderingen in de helling van zijn as. De aanwezigheid van deze gletsjerformaties suggereert dat Mars ooit een meer dynamische en potentieel bewoonbare planeet kan zijn geweest, met omstandigheden die de accumulatie van vloeibaar water en ijs in gebieden ver van de polen konden ondersteunen.
De ontdekking van deze oude gletsjerlittekens biedt waardevolle inzichten in het klimaat en de geologische evolutie van de Rode Planeet in het verleden, en benadrukt de dramatische veranderingen die Mars gedurende miljarden jaren heeft ondergaan. Verder onderzoek naar deze formaties zou meer kunnen onthullen over het potentieel van de planeet voor vorig leven en haar bewoonbaarheid op de lange termijn
