De druk om zich te conformeren is universeel, maar voor mensen met neurologische ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD en autisme kan deze zich manifesteren als een uitputtende en zelfs schadelijke overlevingstactiek die bekend staat als ‘maskeren’. Dit omvat het onderdrukken van natuurlijk gedrag en het nabootsen van sociale normen om oordeel of afwijzing te voorkomen – een praktijk die steeds meer wordt erkend als een belangrijke bijdrage aan de geestelijke gezondheidszorg.
Wat is maskeren?
Maskeren, ook wel camoufleren genoemd, verwijst naar de doelbewuste poging om eigenschappen te verbergen die als sociaal onaanvaardbaar worden beschouwd. Dit kan het onderdrukken van stimulerend gedrag (repetitieve bewegingen), het forceren van oogcontact, het nabootsen van emotionele uitdrukkingen of zelfs het veranderen van spraakpatronen omvatten. Hoewel iedereen zich op een bepaald niveau van sociale aanpassing kan inlaten, wordt maskeren voor neurodivergente individuen vaak een chronische, onvrijwillige reactie om te navigeren in een wereld die is ontworpen voor neurotypisch gedrag.
De oorsprong van de term
De term ‘maskeren’ is voortgekomen uit de autistische gemeenschap zelf, als een manier om de uitputtende arbeid van het verbergen van je ware zelf te beschrijven. Het gaat niet om bedrog, maar eerder om een overlevingsstrategie in omgevingen die non-conformiteit bestraffen. Een klinisch psycholoog met ADHD, zoals dr. Amara Brook, beschreef bijvoorbeeld het gebruik van fysieke afleiding (een Jolly Rancher tussen de tanden) om impulsieve uitbarstingen te voorkomen tijdens een bijeenkomst waar veel op het spel stond. Dit illustreert hoe maskeren een doelbewuste, zelfs noodzakelijke tactiek kan zijn in hiërarchische omgevingen.
Waarom is dit belangrijk?
De prevalentie van maskering neemt toe naarmate het bewustzijn van neurodiversiteit toeneemt. De voortdurende inspanning om natuurlijk gedrag te onderdrukken eist een aanzienlijke psychologische tol. Studies tonen aan dat chronische maskering verband houdt met:
- Toegenomen angst en depressie: De discrepantie tussen interne ervaring en externe presentatie creëert interne conflicten.
- Burn-out: Het energieverbruik bij continu presteren is op de lange termijn niet duurzaam.
- Vertraagde zelfontdekking: Het onderdrukken van kerneigenschappen kan het moeilijker maken om de eigen identiteit en behoeften te begrijpen.
De kosten van conformiteit
Maskeren is met mate niet inherent schadelijk. Wanneer het echter de standaardwerkwijze wordt, tast het de authenticiteit aan en kan dit leiden tot ernstige gevolgen voor de geestelijke gezondheid. De sleutel ligt in het herkennen van het verschil tussen adaptief sociaal gedrag en dwangmatige onderdrukking. Individuen die zich gedwongen voelen om zich voortdurend te maskeren, moeten steun zoeken, hetzij via therapie, peergroups of belangenbehartiging voor meer inclusieve omgevingen.
De langetermijnkosten van maskeren zijn niet alleen emotionele uitputting, maar ook een fundamenteel verlies van zichzelf. Het is tijd om ruimtes te creëren waar neurodivergerende individuen kunnen gedijen zonder te hoeven verbergen wie ze zijn.
